“Zorbey Aktuyun ve Muammer (Mami) Yalçın 16-17-18 Mayıs 2013 tarihlerinde geleneksel tırmanış bölgesi olan Sivrihisar’ı ziyaret etti. İzmirli tırmanıcılar bölgede yedi yeni rota açtı ve Zorbey bölgenin en zor rotalarından biri olan Fury (VIII-, Doğan Palut) rotasının ilk tekrarını yaptı. Zorbey, açtıkları yeni rotaların detaylarını, bölge ve tekrar ettikleri rotalar ile ilgili düşüncelerini bizler için anlatıyor.”

Tırmanışa başladığım yıllardan itibaren Takoz dergisinin farklı sayılarında Sivrihisar fotoğrafları görmüştüm ve yıllarca meraktan çatlamıştım. “Sadece geleneksel bir bölge! Neden ismini daha fazla duymuyorum? Ne kadar rota var? Nasıl bir potansiyeli var?” Tüm bu sorulara ve bölgeyi görme isteğimize yenik düşüp Muammer (Mami) Yalçın ile İzmir’den yola çıktık. Arif Mithat Amca’nın yardımlarıyla (tekrar teşekkürler) bölge ile ilgili ayrıntılı bilgiler edinip rotaları öğrenme şansımız oldu. Altı saatlik yol ve az bir yürüyüş ile suyun hemen yanında, ceviz ağacının gölgesindeki o güzel manzaralı kamp alanındayız (16 Mayıs 2013).

İlk günün heyecanı ile kampa yakın, ilk önümüze gelen kayadaki ilk rotaya girdim. Köşebent (VI-), Arif Mithat Amca’dan bir rota. Girişi hafif kilit ve sonrası kısmen rahat, güzel, kaliteli bir dihedral hattını izliyor.

Bölgenin granit olduğunu biliyordum. Ancak, ilk rota sonucunda kesin olarak anladım ki Sivrihisar gerçekten kaliteli bir granit yapısına sahip. Mükemmel bir biçimde malzeme atma imkânı sağlayan sağlam bir kaya yapısı var. Sürtünme çok güzel ve kenarlı, köşeli yapısıyla tam bir granit geometrisi. Sadece kaya yüzeyleri yer-yer yosunlu.

İlk rotadan sonra Mami, Tropik (IV+) -çok kaliteli, güzel bir hat- ve Dehliz (V-) - böyle bir enteresanlık normal kayada kolay kolay bulamazsınız, özellikle tavsiye edilir- rotalarını tırmandı. Ben de öncelikle Doğan Palut’un Puri (VII-) rotasını tırmandım. Gerçekten net ve güzel bir hat. Sonrasında da yine Doğan Palut’un yıllar önce takılı çıktığı, aşağıdan çok zor gözüken –gerçekten zor olduğunu sonradan anladım- Fury (VIII-) rotasının tekrarını ilk görüşte yaptım. Sonra da bölgenin potansiyelinin azizliğine uğrayıp kendimi tutamayarak yeni hatlara giriştim.

ODTÜ DKSK'dan bir tırmanıcı Tropik rotasında. Foto: Zorbey Aktuyun.

Zorbey Aktuyun Dikkat Dikkat rotasının ilk çıkışını yapıyor. Foto: Mami

Etraftaki potansiyelden ve bu güzel bölgeden aldığım motivasyonla ilk gün iki yeni rota açtım. İlk olarak Fury’den inerken İfade Bloğu’nda gözüme takılan biraz yosunlu ama belirgin hatta girdim. Güzel ara emniyet imkânı veren 12 metrelik bir rota: ‘Avare (VII-)’. Tırmanış sırasında ve sonrasında inerken rotayı iyice temizledim, tavsiye ederim.

Sonrasında da sabah Köşebent’i çıkarken gözüme takılan, hemen sağındaki, gerçekten teknik, aradaki bir bölümünde emniyet noktası atacak yer olmayan ve kesinlikle zor gözüken hatta girdim. İlk denememde rotayı çıkamadım. Oturdum, tekrar denedim, çözümü buldum ancak gittiğim yer toprak ve ot olduğundan düşerek rotadan çekildim. Yukarıdan inip kaya üzerindeki tozu toprağı temizleyerek rotayı çıkılabilecek bir hale getirdim. Akşam kafa lambasıyla tekrar aşağıdan deneyip biraz zor da olsa çıkmayı başardım. Dikkat Dikkat (VIII-), 14 metrelik, biraz tehlikeli bir rota. Girişte ve kilit kısmında malzeme sıkıntısı var. Kilit teknik ve sert, küçük bir kısa kaya problemi içeriyor.

İkinci gün sabah biraz keşif yürüyüşü yapıp başlangıç için Balkaya doğu yüzünün hemen önündeki küçük kuleyi bulduk. Girişi kolay, 2-3 malzeme yerleştirdikten sonra kilit etabı başlayan, sonrasında ise rahat bir baca hattına bağlanan bu hattın ilk çıkışını, birkaç tutamak kırıp -sağlam düşüp- tekrar deneyerek Mami yaptı (Sana Geliyorum, V, 22 metre) . Arkasından ben de takip ettim ve kuleciğin üzerinden arka tarafına yürüyerek indik. Sonrasında daha tırmanış ayakkabılarımızı çıkarmadan bir hat gözüme kestirdim ve hemen ona geçtik. Naturemort (VII, 20 metre): rotanın girişi emniyetsiz ve tehlikeli. Ancak 2. malzemeden sonra tehlikeden tam olarak kurtulmuş sayılabilirsiniz. Sonlara doğru kaya biraz çürükleşiyor ve arkadan inişi biraz zor! Serbest inilebiliyor ama dikkatli olmanızı öneririm!

Teker teker önümüze gelen kuleleri tırmanıyoruz. Çantaları ilk rotanın altında unuttuk. Üzerimizdeki malzemeler ile önümüze gelen, beğendiğimiz hatta giriyoruz. Böyle tırmanmak gerçekten çok eğlenceli. Naturemort’tan inince karşımızda Sinekli Kaya. Dün gözüme kestirdiğim ince bir çatlak hattına girdim ve ortaya çok güzel ve kısmen kolay bir rota çıktı; Uzun İnce Bir Yol (VI+,27 metre). Çok iyi malzeme alan, çok eğlenceli bir hat; favorilerimden biri diyebilirim.

Önceki günden eksik kalanları tamamlamak için üçüncü güne biraz seri başladık. Çıkmak, tekrar etmek istediğim çok şey var ve bugün son gün!

Şu rotalarla başladım: Kuş Yuvası (VI-, Can Doğrul ve Kemal Ateş), kesinlikle mükemmel, çok eğlenceli. Bir geleneksel için beklenmedik, değişik bir kilidi var. Kamyoncu (VII-, Bora Balya ve Tolga Kanık), girişi sert ve sonrasında devamlılığı olan güzel bir rota. Kral Yolu (VII+), Doğan Palut’tan meydan okuyan bir hat. Malzemesiz bir kilit etabı ve riskli hamleleri var. Kendinizi deneyemeyeceğiniz, emin olmanız gereken bir rota.

Mami, Sana Geliyorum rotasında tırmanırken. Foto: Z. Aktuyun.

Zorbey Uzun İnce Bir Yol rotasını bitirirken. Foto: Mami.

İyice ısındığımı hissettikten sonra faaliyetin tamamlanması için geriye kalan, gözüme çarpan son iki hatta yöneliyorum.

İlki, Sinekli Kaya’nın ortasındaki bariz kapalı, zor, slop çatlak. Gerçekten korkutucu görüntüsünden ötürü yukarıdan inip temizleyerek rotaya bir göz attım. Hamlelere ve malzeme yerlerine baktım -iyide yapmışım. Çok spesifik, zor ve riskli bir hat. Aşağı inip dinlendim. Kendime geldikten sonra rotaya aşağıdan tüm malzemelerimle girdim. Başlangıç etabı kolay ve sorunsuz. Belirgin sete geldiğinizde elinizden geldiğince malzeme yerleştiriyorsunuz. Ben neredeyse istasyon kurdum çünkü kilit tam olarak bu negatif yüzeye yükseliş ve düşerseniz ayak bileklerinizi kıracağınız garanti. Zor alt-yan tutuşlar, kapalı slop çatlak ve birkaç zor pozisyonda malzeme yerleştirme ile rotayı çıkmayı başardım. Captain (VIII+, 30 metre): tutamaklar ve kaya çok kaliteli, malzemeler çok iyi yerleşiyor (konulabilirse!). Bu rotayı da bitirdikten sonra tırmanmak istediğimiz tek bir yer kaldı. Biraz yorgunuz ama denemeden olmaz, kaç gündür karşılıklı uyuyoruz…

“Balkaya”, bölgenin en büyük kütlesi ve gerçekten çok çekici. Üzerinde aynı başlayıp ikiye ayrılan V+, VI+ zorluklarında iki rota var. Bizim ise gözümüze kestirdiğimiz; aynı başlayıp ilk ip boyunun ortasından tamamen sola geçip, negatif-ince çatlak hattını takip etmek.

Balkaya'nın tepesinde mutlu ve yorgun. Foto: Mami.

Mami ve Zorbey

Eski rotalar ile aynı hattan başlayıp belirgin üçgen sarkıtın altında ilk istasyonu kuruyoruz (V-, 20 metre). Malzeme olanağı gayet iyi, istasyonda doğal tahta bir takoz bile var. İkinci ip boyu istasyondan kalkış ve 4-5 metre gerçekten güzel ara emniyet olanağı ile başlıyor. Sonrasında hafif bir negatif geçiş ilk kilit, bu bölüm biraz yosunlu. Açıkçası zorluk dolayısıyla biz de çok temizleyemedik. Arada bir yerde de yarasa yuvası var, dikkatli olun! Sonrasında rota dik yüzeyde küçük tutamaklarla ve dengeli bir tırmanış ile devam ediyor. Bu bölüm için küçük numara yaylı takozunuz olursa iyi olur. Asıl kilit ise kuleye aşağıdan bakınca bariz bir şekilde gözüken dev kanada geçiş ve üzerine kalkış! Burası için büyük numara (mesela no: 5) yaylı takozunuz olursa benim kadar korkmazsınız. Gerçekten zor ve devamlı bir hat. Zorlandığımı, yorulduğumu söyleyebilirim (VIII-, 30 metre). Mami’nin de şaşkınlık içinde zirveye gelmesiyle, geçirdiğimiz yılları, anları yâd edip inişe geçtik. Rotanın adını, hem kendimize çektirdiğimiz bu acıdan, hem de kampa Durukan Türe’nin gelmesiyle gece yapılan ateş dansları sonucunda “Mazoşist (V-, VIII-, 50 metre)” koyduk.

İster kamp ister tırmanış için olsun Sivrihisar’a mutlaka uğrayın.
İyi tırmanışlar…

Yazar: Zorbey Aktuyun
Rotalarla ilgili herhangi bir yorum ve önerileriniz için:
zorbeyaktuyun@yahoo.com

Editörün Notu
Zorbey ve’'Mami'nin Sivrihisar’da açtığı yeni rotalar:
1. Uzun İnce Bir Yol (VI+, 27m), Sinekli Kaya
2. Captain (VIII+, 30m), Sinekli Kaya
3. Avare (VII-, 12m), İfade Bloğu
4. Dikkat Dikkat (VIII-, 14m), Köşebent rotasının sağ yüzeyinde
5. Mazoşist (V-, VIII-, 50m), Balkaya
6. Sana Geliyorum (V, 22m), Balkaya doğu yüzü önü
7. Naturemort (VII, 20m), Mavi rotasının sağ çatlağı