TAKOZ Dergisi ekibi olarak yüksek dağların ve geleneksel rota hatlarının gelecek nesil tırmanıcılar için en doğal hali ile korunması gerektiğini düşünüyoruz. Son dönemde Aladağlar'da karşı karşıya kaldığımız etik dışı boltlamalar konusunda çalışırken ulaştığımız bu belge bizlere UIAA'nın ve dünyadan birçok ünlü dağcının spor tırmanış ve macera tırmanışı ile ilgili görüşlerini sunuyor.

Bu belgenin hazırlanmasına öncülük eden, Türkçeye çevirmemize izin verip bizi destekleyen Doug Scott’a ve yoğun bir döneminde olmasına rağmen belgenin çevrilmesi için vakit ayıran Mustafa Nalbant'a teşekkür ederiz.

DOĞAL KAYANIN MACERA TIRMANIŞI İÇİN KORUNMASINA İLİŞKİN UIAA POLİTİKASI

İçerik
Özet
Bu dokümanın gerekçeleri
Tanımlamalar
Spor tırmanışın çekiciliği
Macera tırmanışının yararları
Birlikte varoluş ve çeşitlilik
İleriye dönük adım
Sonsöz
Ek: Yorumlar

Özet
Sabit, kalıcı malzeme kullanımı ve doğal kayanın korunması için yol göstermek amacıyla UIAA’nın önceden yapmış olduğu tüm girişimlere rağmen, birçok tırmanıcının kullanılmasına karşı olduğu bölgelerde bolt kullanımı devam etmektedir.

Bu doküman, kaya tırmanışının değişik stillerinin tarihini ve çekiciliğini değerlendirmekte ve kalıcı malzemeye karşı önceki yaklaşımları göz önünde bulundurmaktadır.

Ayrıca, bu doküman macera tırmanışı kavramının yeniden, daha etkin bir şekilde tanımlanmasını ve UIAA’dan bu konuda rehberlik isteyen, gelişmekte olan ülkelerin federasyonlarının, spor tırmanış ve macera tırmanışı arasında dengenin nasıl kurulması gerektiğine dair sorularını dikkate almaktadır.

Sondaki ekte, macera tırmanışının, spor tırmanışın ve çevrenin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde daha dengeli bir yaklaşıma ulaşmak için ilerlemenin nasıl yapılabileceğine dair, önde gelen tırmanıcıların ve tırmanış fikir adamlarının görüşlerine yer verilmiştir.

Bu dokümanın gerekçeleri:
Mayıs 2000’de UIAA konseyi kayalık alanlarda ve falezlerde kalıcı malzeme kullanımı – özellikle boltlar ve sabit demir direkler (stanchions) - konusunda "to bolt or not to be" isimli dokümanda şekillendirilmiş olan politikayı onaylamıştır. Bu belge, o zamanki dağcılık komisyonu başkanı olan Robert Renzler’in ve danışman ekibinin, geleneksel tırmanışa uygun bazı kayaların kendi doğal durumlarında korunması ile kaya bantlarının spor tırmanış amaçlı boltlanması ve dağ rotalarında emniyeti sağlamaya yönelik "kabul edilebilir bir anlaşma" olarak öngördüğü kavramları düzenlemiştir.

Bu, ileriye doğru atılmış cesurca bir adım olmakla birlikte sonuçlar herkesi tatmin edememiştir. Bazı dağlık bölgelerde ayırım gözetilmeden matkap kullanımı, macera ruhuyla tırmanmayı ciddi şekilde sınırlandıracak ve hatta tamamen bitirecek şekilde, hala devam etmektedir. Macaristan gibi bazı ülkelerde tırmanışa uygun tüm kaya yüzeyleri spor tırmanış yapmak amacıyla delinmiş ve boltlanmıştır.

Oniki yıl sonra, boltlama konusundaki Mayıs 2000 politikasının yenilenip sağlamlaştırılması gerektiği açıktır. Kayanın doğal durumunda korunması ve bolt veya diğer sabit malzemelerle evcilleştirilmesi arasında bir denge kurulmasını sağlamaya çalışan tırmanış federasyonlarına yardım etmek için daha ileri bir rehberlik gerekmektedir.

Kaya tırmanışının henüz gelişmekte olduğu ülkeler UIAA’dan gelecek olan; matkap kullanımı ve geleneksel tırmanış hakkındaki kılavuz ilkelere (guidelines) özellikle ilgi duymaktadırlar.

Kablosuz matkaplarla kuşanmış olan küçük bir tırmanıcı grubunun, genele olan sayı oranından bağımsız bir şekilde, çok kısa bir süre zarfında kayalık bir bölgenin karakterini değiştirmede etkili olduğu şüphe götürmezdir.

UIAA kendi üyesi olan federasyonlardan; spor tırmanış bölgeleri geliştirilirken yerel tırmanıcılarla ve ilgili diğer gruplarla düzgünce görüş alışverişinde bulunulmasını ve var olan etik değerlerin, geleneklerin ve tırmanış stillerinin dikkate alınmasını garanti etmesini beklemektedir.

Tanımlamalar:
Macera tırmanışı, geleneksel tırmanış veya “trad” tırmanış; kaya tırmanışının erken dönemlerinde benimsenmiş olan, lider tırmanıcının bir düşüşten korunmak amacıyla kendi malzemesini yerleştirdiği stildir. Yerleştirilen malzeme, ekibin diğer bir üyesi tarafından sökülmektedir.

Emniyet, ülkeden ülkeye farklı bir gelişim göstermiştir. İngiltere’de ilk emniyet, bir kaya sivrisine veya çatlaklara sıkıştırılan taşlara basit bir şekilde perlon dolanarak alınırken; diğer ülkelerde ise sikkeler kullanılmıştır (yumuşak, Bohemian kumtaşında kayaya verilen zararı önlediği için geri alınabilir, sıkıştırılan düğümler kullanılmıştır).

Geleneksel tırmanışın ortak ideali, tırmanılan kaya üzerinde ekibin hiçbir iz bırakmamasıdır -bu da çevre dostu olarak değerlendirilmektedir. Tanım böyle olsa da “geleneksel tırmanış” kavramı tartışmaya açıktır. Bazı ülkelerde ‘gelenek’ demir direklere (stanchions) bağlanan iplerle dağın Dent du Geant’da ve Matterhorn’da olduğu gibi donatılmasıdır.

Bu stil tırmanış için kullanılan diğer tanımlamalar da “en az etki tırmanışı”, “doğal tırmanış”, veya sadece “tırmanış” tır. Günümüzde tercih edilen ifade ise, 30 yıl önce tüm tırmanış için kullanılan “macera tırmanışı” dır.

Spor tırmanış; rotalarda emniyeti sağlamak amacıyla önceden yerleştirilmiş sabit malzemeye güvenilerek yapılan kaya tırmanışıdır. Bu emniyet; genelde matkapla açılan bir deliğe bolt veya u-saplama (stamp) yerleştirilmesi ve çoğu zaman bunların yapıştırılması ile sağlanmaktadır.

Tırmanıcının hayati bir endişesi kalmadığı için, tırmanıcılar hareketlere odaklanıp, emniyetli bir şekilde, daha yüksek teknik bir seviyeye ilerleyebilirler.

Bilhassa sporun gelişmekte olduğu ülkelerde, boltlar her zaman usulüne uygun bir şekilde yerleştirilmemektedir. Tüm boltlara, özellikle de deniz kenarında olanlara mutlak güvenli gözüyle bakılmamalıdır.

Bouldering’den (kısa kaya tırmanışı) bütünlüğün sağlanması için bahsedilmektedir. Genellikle beş metreden daha kısa olan kayalarda, ipsiz, sadece tırmanış ayakkabıları, toz torbası ve düşek kullanılarak yapılan bir kaya tırmanış stilidir. Bu stil tırmanış, kısa hamle serilerini gerçekleştirmek için güç ve kuvvet gerektiren çok dinamik bir stildir.

Bu belge, UIAA güvenlik önerilerinin yanı sıra, tırmanış stillerini farklı kurumlara bırakarak anlaşmazlıklara yol açmak yerine tüm tırmanış stillerinin değerlendirilmesini sağlayarak, tırmanıcıları organize etmek ve ihtilafa düşmelerini engellemek amacındadır.

Tırmanış dünyasında birçok kayalık bölgede “bolt savaşları” olmaktadır. Çoğu durumda ulusal federasyonlar aracılığıyla bir anlaşma sağlanmaktadır. Bazı durumlarda ise anlaşma ancak milli park yönetimlerinin, koruma lobilerinin, dağ kurtarma ekiplerinin, sağlık ve güvenlik düzenleyicilerinin, kasaba konseylerinin ve hatta kanun güçlerinin müdahalesi ile sağlanmaktadır.

Boltlu kaya yüzlerini tercih eden tırmanıcılar ile kayanın tamamen kendi doğal şeklinde bırakılmasını arzulayan veya tercih eden tırmanıcılar arasında denge kurulmasını sağlamak; bu görüşlerin tamamının düzgün bir şekilde anlaşılması ile çok daha olanaklı hale gelecektir.

Spor tırmanışın çekiciliği
1. Tırmanıcının üstünde bir dolu tırmanış malzemesi olmadan ve bunları yerleştirme endişesi taşımadan hamlelere odaklanması dolayısıyla, tırmanış standartlarının ve tekniklerinin geliştirilmesi olanağı sabit malzemeli tırmanışlarda (spor tırmanışta) daha fazladır.

2. Spor tırmanış, düşme korkusunu azaltarak tırmanışın saf eğlencesinin tırmanıcılar tarafından deneyimlenmesine olanak sağlar.

3. Spor tırmanış, salonlarda tırmanışa başlamış genç tırmanıcıların dışarıdaki kayaya, görece güvenli bir şekilde ilk adımı atabilmelerine olanak sağlar. Doğal konumunda bırakılmış, macera tırmanışı amacıyla korunmuş olan kayalar var olduğunda; genç tırmanıcılar ileriki aşamada macera tırmanışını öğrenerek tırmanış tecrübelerini geliştirebilir.

4. Spor tırmanışın popülerliği dağlık bölgelerde iş imkânı sunmaktadır. Bu durumdan ekonomik olarak faydalanacak olanlar kulübe sahipleri, rehberler ve genel olarak dağ turizminden gelir sağlayanlardır.

5. Dağ kurtarma ekipleri, eğitimciler, terapistler, tırmanışı anti-sosyal davranış bozukluklarına karşı tedavi olarak kullanan bazı gruplar, obeziteyle mücadele edenler vb. gibi çeşitli organizasyonlar kendi amaçlarına ulaşmakta spor tırmanışı faydalı bulmaktadır.

Macera tırmanışının yararları
1. Özellikle genç bireylerde sorumluluk bilincinin ve risk kontrolünün gelişmesi. “Az emniyetli kaya tırmanış rotaları tırmanıcının kendisinin ve partnerinin emniyeti için özel bir sorumluluk değerlendirme becerisi gerektirir.” (sayfa 5, To Bolt Or Not To Be)

2. Tırmanıcının becerikliliği daha büyük bir gereklilik olduğundan dolayı bu tür tırmanışlardan alınan kişisel tatmin duygusu. Kısıtlı imkânlarda tırmanıcı kendi hayal gücünü kullanmak zorunda kaldığı için kişisel emniyet amaçlı her hareket bir öncekinden farklıdır. Takozların ve yaylı malzemelerin gelişiminin devam etmesi sikke kullanımını gün geçtikçe azaltıyor olsa da bahsedilen durum sikke yerleştirmeyi de içerir. Sikke çakılması ile bolt çakılması arasında büyük bir fark vardır. Çünkü sikke çakılması kayanın jeolojisi ile sınırlıdır ve belirsizlik kavramı korunmaktadır. Sikkelerle ilgili diğer yorumlar To Bolt Or Not To Be belgesinde bulunabilir.

3. Kişisel emniyet malzemesi yerleştirme sanatı tırmanıcıyı kayayla daha yakın ve samimi bir ilişkiye sokar. Kendi emniyetini yerleştirmek zorunda olan lider tırmanıcı için John Long’un yazdığı gibi, bu durum: “ruhun daha çok test edilmesi... aynı zamanda daha yoğun ve uzun süren hatıralar anlamında daha büyük ödüller sunar. Tırmanışlarını klip at ve devam et rotalarıyla sınırlayan tırmanıcılar, kendilerini tırmanışın sunabileceği en güzel şeyden mahrum bırakmaktadırlar.”

4. Geleneksel stilde yeni rota tırmanmanın bir sanat biçimi olduğunu düşünen kişiler vardır. Tanınmış Colorado’lu tırmanıcı Duncan Fergusun klasik bir buz rotasının yanına bolt çakıldığını duyduktan sonra şunları yazmıştır: “İlk tırmanışı yapan kişinin vizyonunun ve sanatının saygı görmesi ve takdir edilmesi dünyanın her yerindeki tırmanıcıların doğasının gereğidir. Çünkü bu, o bireyin o zaman içerisindeki potansiyelinin elle tutulur bir yansımasıdır. Bunu yaşamak veya ilhamın güzel bir noktası ya da insanlığın aynası olarak bir kenara ayırmak tamamen bize kalmıştır. Çoğu zaman da bu ikisi bir aradadır.”

5. Tarih bilinci olanlar, klasik bir rotanın değerini ancak rotaya boltlarla dokunulmamışsa, rota finansal çıkarlar için değersizleştirilmemişse veya hatlarının özgünlüğü ve stillerinin saflığıyla birer yol gösterici olarak rotaları parıldayan, A. F. Mummery, Riccardo Cassin, Walter Bonatti, André Roche, Max Niedermann, Reinhold Messner ve Alex Huber gibi cesur öncüler tarafından göğüslenmiş zorlukları karşılayamayacak olanlar tarafından aşırı kolaylaştırılmamışsa takdir edeceklerdir.

Birlikte varoluş ve çeşitlilik
Okuyucular bu dokümanın oluşturulmasına katkıda bulunan herkesin doğal kaya üzerinde tırmandığı gibi spor tırmanış yaptığını da bilmelidir. Yazarlar önde gelen İngiliz tırmanıcı Dave Macleod’un Torello Dağ Festivali üzerine Kasım 2007’de yazmış olduğu yazıda ifade etmiş olduğu düşünceyi paylaşmaktadırlar. “...biz, spor tırmanışın diğer tırmanış disiplinlerini yok ederek değil, onlarla beraber var olarak tırmanışın içinde yer aldığını kabul ettik.“

Tırmanışa verilen önem ve değer kişiden kişiye değişen bir kavramdır. Her federasyonun kendi organizasyonlarını yönetmek için aktif tırmanıcıları seçmediği bir gerçektir. Bazı federasyonlarda bu belgenin ulaştığı kişiler spor ya da macera tırmanıcıları olmayıp sadece dağ yürüyüşçüleri olabilir.

Yine de UIAA, federasyon yöneticilerinin ve liderlerinin, bu belgenin önemini kavrayacaklarını ve federasyonunun ilgili üyelerine bu belgenin ulaştırılmasını temin edeceklerini ummaktadır. Bu amaçla UIAA ofisi, bu dokümanın ulaştırılması gereken uygun kişilerin tespitinde ve belgenin dağıtımında uygun olan her yerde gereken yardımı yapacaktır.

Tırmanış çeşitlilikle gelişmektedir. Tüm tırmanış stillerinin birlikte var olmasını ve ilerlemesini sağlamak çok önemlidir. Böylece sadece bir seçenekten fazlası sunulmuş olur. Tırmanıcılar değişik stiller arasında kendi damak tatlarına, modlarına veya yaşam koşullarına bağlı olarak seçim yapabilirler. Çocuk sahibi ebeveynler veya yaşlılar makul sebeplerle spor tırmanışı tercih edebilirler. Koşullar değişim gösterebilir ve aralarından seçim yapılabilecek çeşitli tırmanış stillerine sahip olmak tırmanışı güçlendirir.

Yerel tırmanış salonlarında bir kaç saatlik veya ev ile iş arasında kolay ulaşılabilen kaya tırmanış bölgelerinde veya hafta sonları diğer spor ve boş zaman aktiviteleri arasında boşluk yaratıp tırmanan insanlar mevcuttur. Bu tür tırmanıcılar tırmanışın geleneklerine ve gelişimine ait bilgiye sahip olmayabilirler veya spor tırmanış ile geleneksel tırmanış arasında süregelen tartışmadan bihaber olabilirler.

Yelpazenin diğer ucunda ise tüm yaşamını tırmanış çerçevesinde -ev içi, sosyal ve meslek seçimi olarak- organize edenler mevcuttur. Bu tırmanıcılar tırmanışla yatıp kalktıkları için tırmanışın etik gidişatını tutkuyla önemsemektedirler.

UIAA, kayanın macera tırmanışı için korunmasının önemine inanan, dünyanın çeşitli yerlerindeki spor ve macera tırmanıcısının -ve genelde sesleri duyulmayan veya bastırılan kişilerin- görüşlerini bu dokümanın destekleyeceğini ummaktadır. Bu doküman sadece bir grubun değil tüm tırmanıcıların lehine konuyu ele almaktadır.

Uluslararası Dağcılık Okulu direktörü Pat Littlejohn bir çok tırmanıcının “fikirlerinin demode ve tepkisel olduğunu söyleyen zorba ve agresif boltlama camiası tarafından sessiz kalmaya mecbur bırakıldığını” belirtmektedir.

Tırmanış dünyasında bolt kullanımına ait endişelerin hala var olduğu açıktır. Amerikalı tırmanıcılar tarafından Cerro Torre’nin boltlarının sökülmesi ve bunu takiben uluslararası gazetelerin başlıkları bu durumun örneklerle görülebilmesini sağlamaktadır. Eğer tırmanıcılar kendi yerel bölgelerinde ayırım gözetmeden kullanılan matkaba karşı görüşlerini daha yüksek sesle dile getirebilirlerse macera tırmanışı için çok daha fazla kaya var olacaktır.

İleriye dönük adım
Matkabın ve boltun gelişi ve spor tırmanışa olan ilginin akın akın artmasıyla macera tırmanışına uygun doğal durumundaki kayalar giderek azalmıştır. Lider tırmanıcının yerleştireceği malzemeler için her kayanın uygun olmadığı kabul edilmektedir; ilk boltlanan spor tırmanış rotalarının mikaşist ve kireçtaşı yapısındaki kayalarda olmasının sebebi budur.

Burada bizi ilgilendiren, liderin yerleştireceği malzemeleri kabul edecek uygun kaya yapılarının korunmasıdır. Dolayısıyla da tırmanıcıların çeşitlilik bağlamında spor tırmanış veya macera tırmanış rotalarından istedikleri herhangi birini yapma seçeneğinden mahrum kalmamalarıdır.

İleriye doğru atılacak tek adım; dünün öncülerinin uyguladığı ve yarının genç tırmanıcılarının da uygulayacağı şekilde geleneksel tırmanışın deneyimlenebildiği uygun kayalık bölgeleri kendi doğal durumlarında korumaktır. Tirol Bildirgesinde (2002) belirtildiği gibi “tehlike ve belirsizlik olmadan, tırmanış kendisini tanımlayan unsuru ‘macerayı’ kaybetmektedir.”

UIAA, esas olarak Dağcılık Komisyonu (MC) yoluyla ve aynı zamanda Gençlik ve Erişim Komisyonları vasıtasıyla geleneksel macera tırmanışına ait bilgilerin ve ilginin canlandırılabilmesi için olası tüm yolları, özellikle gelişmekte olan ülkeler için araştırmaktadır. Bu amaçla da bir dizi girişim hedeflenmiştir:

1. Dağcılık Komisyonu’nun düzenlediği Eğitim Standartları Paneli (eski adıyla Eğitim Standartları Çalışma Gurubu) yoluyla özellikle macera tırmanışını tehlikeli bulan ve bu yüzden bu tarzı desteklemeye tereddüt eden federasyonların macera tırmanışı hakkında bilgilendirilmesi ve teşvik edilmesi ileriye doğru atılacak iyi bir adım olarak görülmektedir. Kılavuz ilkeler hem macera bölgelerinde hem de sadece spor tırmanışın var olabileceği bölgelerde rota açıcılara yol göstermede yardımcı olacaktır. Bu, özellikle yönetmeliğin veya deneyimin olmaması dolayısıyla spor rotaların güvenli olmadığı ya da etik olarak oluşturulmadığı bölgelerdeki federasyonlara fayda sağlayacaktır.

2. UIAA, gelişmekte olan ülkeler ve genç insanlar için uygun, macera tırmanışıyla ilgili DVD filmler ve yazılı kaynaklar hazırlatacaktır.

3. UIAA, tırmanıcıların uluslararası macera tırmanışı buluşmalarına katılmalarına yardım etmektedir. Gerekli bölgelerdeki gençlik kamplarında da esas olarak Gençlik Komisyonu aracılığı ile bilgilendirme yapılarak destek verilmesi ve teşvik yapılması sağlanacaktır.

4. UIAA, gelişmekte olan ülkelerde kişisel emniyet/geleneksel tırmanış malzemesi ekipmanının doğrudan üreticiden sağlanabilmesine yönelik yollar ve çözümler üzerinde aktif olarak çalışacaktır. Ayrıca uygun olan her yerde maliyeti düşürmek için kaynak yaratma çalışması yapacaktır.

5. Her federasyonun geleneksel tırmanışa ilgi duyan tırmanıcıları görevlendirerek bu girişimi desteklemek amacıyla ayrı bir komisyon oluşturmasının büyük yardımı olacaktır. Böyle bir gruba yerel rehber kitap editörlerinin ve yaşlı, iyi bilinen geleneksel tırmanıcıların dahil edilmesinden de yarar sağlanacaktır. Bu kurul yukarıdaki girişimlere dair Dağcılık Komisyonu (MC) vasıtasıyla UIAA ile kolayca ilişki kurabilecektir.

6. UIAA, Mountain Wilderness (www.mountainwilderness.org) destekli İsviçre’deki “keepwild! climbs” gibi, kayaların boltlanmadan kalması sorunu üzerine zaten yol almış olan girişimlerle temas halinde olmanın yararlı olacağını düşünmektedir. UIAA bu girişimlerin çalışmalarının daha geniş çapta duyulması için çaba gösterecektir. (bkz. ek.)

7. Bilginin yayılması hayatidir. “To bolt or not to be” dokümanı daha çok tırmanıcıya ulaştığında -özellikle de tırmanışı henüz gelişen federasyonlarda-, her tür tırmanış stilinin tatbik edilebileceği daha çok fırsat oluşacaktır. UIAA bu yenilenmiş dokümanın geniş çapta ve değişik dillerde dağıtılması için elinden gelen her şeyi yapacaktır. Bu son girişime arka çıkan ve bu yenilenmiş belgenin geniş çapta yayılmasına destek vermeye niyetli birçok ünlü tırmanıcı mevcuttur.

8. Bu konuda bir politikaya sahip tırmanış federasyonlarına ait beyanlara UIAA’nın web sitesi www.theuiaa.org’dan ulaşılabilir. Her beyan okumayı ve kıyaslamayı kolaylaştırmak adına kısa birer özetle birlikte verilmiştir. UIAA, ülkelerin kendilerine ait sabit malzeme kullanımı ve geleneksel tırmanış konusundaki politikalarının formüle edilmesi veya yeniden yapılandırılması için bu beyanlara başvurulmasını teşvik etmektedir. BMC, Yeni Zelanda Alpin Kulübü, ve Arjantin’den FASA, çeşitliliğin korunmasına ve aynı zamanda da genel olarak kayalara ve çevreye saygıyı oluşturmaya yönelik çok faydalı dokümanlar oluşturmuşlardır.

9. Federasyonlar kendi kayalık bölgelerinin “doğal” veya “boltlu” olarak kategorize edildiği kısa bir envanterin oluşturulması için teşvik edilmektedir. Böylece mevcut durum daha net olarak görülebilecektir. Ancak ondan sonra hangi kayanın doğal bırakılması gerektiğine ve hangi kayanın bolt çakmaya uygun olduğuna yönelik anlamlı bir tartışma yürütülebilir. Bu milli park idarelerini, çevrecileri ve korumacıları da tırmanıcılar kadar ilgilendirebilecek bir durumdur. Bazı tırmanış federasyonları doğal kayayı korumanın nihai ve tek çözümünün tüm bir kayalık bölgeyi veya hatta tüm bir dağlık bölgeyi kapsayacak şekilde genişletilmiş bir koruma emriyle olacağına karar vermişlerdir. Tırmanış komiteleri tarafından bunun tasarlandığı yerlerde tırmanılabilen kaya envanteri faydalı bir rehber olacaktır.

10. Birçok federasyon korozyona uğrayarak yıpranmış boltların değiştirilmesini sağlamak amacıyla bir bolt kurulu oluşturmuştur. Bolt kurulunun, sadece düzgün bolt çakılmasını sağlamaya yönelik çalışmadığını aynı zamanda yerel konsensus ile uygun yerleştirilmediği belirlenen boltları da sökerek çift taraflı çalıştığını kabul etmek faydalı olacaktır.

Sonsöz
İnsanın içinde temel bir çelişki mevcuttur. İnsan bir uçta hayatını daha rahat, daha güvenli ve daha net yaşamanın yollarını ararken diğer taraftan da ancak risk alarak ve bilinmezlikle yüzleşerek kendi sınırlarını geliştirebileceğini, kendisini aşabileceğini ve çevresindeki bilinmezliğe doğru bir bakış atabileceği bir gerçeklik anına ulaşabileceğini sezgisel olarak bilmektedir.

Maceraya yönelik içgüdüler, tahmin edilemez, doğal bir çevrede insanın evrimleşmesiyle, geçen milenyum boyunca o kadar derine kök salmıştır ki, şu an için uyku halindedir. Bu içgüdüler ancak şans eseri veya yapay bir şekilde tasarlanmış olarak kendilerini göstermektedir. Kaya yüzeyi; tırmanıcının dikkatini odaklayabildiği, kendisi için coşkulu bir duyarlılık yaratabildiği ve varlığının normalde saklı duran, kendisini çağıran olağanüstü bölgelerine yaklaşmasında farkındalık yaratan bir ortamdır.

Bu zamanlar küçücük bir ışığın yaşamlarımıza girdiği anlardır ve bizler bu tırmanışlarımızı aydınlatıcı olarak hatırlarız. Bu anlar o kadar derindir ki sadece bir kaç saniye sürse bile büyük bir yücelikle tatlandırılmıştır. Kendini adamış bir tırmanıcı işte bu yüzden artçıdan ziyade lider tırmanmak ister. Bu deneyimler geleneksel macera tırmanışının dünyanın her yerindeki hakikatidir.


Katkıda bulunanlar
Özellikle Anne Arran (Gençlik Komisyonu, Geleneksel Değerler Çalışma Gurubu TVWG üyesi), ve Phil Wickens (Dağcılık Komisyonu, TVWG sekreteri) bu yenilenmiş politika beyanının yazılması esnasında düzenli olarak tavsiyelerde bulunmuştur.

Bu projeye katkıda bulunan diğerleri ise: Clare Bond (Erişim Komisyonu), Jean-Paul Bouquier (FFCAM), Claude Eckhardt (CAF), Peter Farkas (Yönetim Kurulu), Pierre Humblet (Dağcılık Komisyonu Başkanı), Steve Long (Eğitim Standartları Paneli), John Arran, Nick Colton, Steve Goodwin, Ed Douglas, Kirsten Schutz, Pat Littlejohn, Roger Payne ve Ken Wilson’dur.

Ayrıca Chris Bonington, Alex Huber, Voytek Kurtyka, Pat Littlejohn, Reinhold Messner, Robert Renzler, Roger Schali, Martin Scheel ve Daniel Silbernagel’e dokümanımızı coşkuyla onayladıkları için teşekkür ediyorum.

Doug Scott
İdari Komite, Geleneksel Değerler Çalışma Gurubu (TVWG) Başkanı
Ağustos 2012

Yazının devamı olan ve önde gelen tırmanıcıların ve tırmanış fikir adamlarının görüşlerine yer verilen 'EK' dosyasını buradan pdf dosyası olarak indirebilirsiniz.

Çeviri: Mustafa Nalbant