Fransa’nın güney limanı ve tatil merkezi Marsilya aynı zamanda da bir tırmanış başkenti. Şehrin civarındaki bölgelerin her biri Fransa tırmanış tarihinden ayrı izler taşıyor ve haklarında yazılacak çok şey var. Bu detayları sonraki yazılara bırakarak sizlere en son Alper Kabran ile yaptığımız ufak bir etkinliği anlatmak ve Marsilya civarındaki 3 farklı tırmanış bölgesini ziyaret ettiğimiz bu etkinlikle biraz da olsa buraları tanıtmak istiyorum.

Perşembe (17 Şubat 2011) akşamı Alper’le yaptığımız planlarda bu kısa tatil süresince Calanques’ın¹ klasik çok ip boylu alpin spor rotalarından birkaç tanesine girmek istiyorduk. Cuma günü için manzarası güzel ve dereceleri çok zor olmayan bir klasikte karar kıldık, Diedre Du Renard (zorluk: 5b, 5b+, 6a. İlk çıkış: Adré Coudray, Georges Livanos ve Paul Moyrand 1942). Rota uzaktan çok güzel görünen bir dihedral hattını izliyor. Yani rehber kitapta² ‘grande classique’ (büyük klasik) yazmasının dışında görünümüyle de cezbediyor.

Yürüyüş yolundan Morgiou Calanque’ı ve uzakta Le Renard ve Cap Morgiou (Morgiou Burnu) sektörleri.

Diedre Du Renard rotasının uzaktan görünümü. Rota ortadaki dihedral hattını izliyor.

Cuma sabahı Université de la Méditerranée Luminy Kampüsü’nden başladığımız ve birçok tırmanış sektörünün önünden geçen manzaralı bir yürüyüşle rotanın bulunduğu Morgiou Calanque’ına ulaştık. Güneş gayet iyi ısıtıyordu ama hava sanki biraz fazla rüzgarlıydı. Karşıdan rota da güneş almıyor ve de gün boyu almayacak gibi görünüyordu. ‘Rotanın olduğu yer rüzgar almıyordur’ düşüncesiyle yürümeye devam ettik. Ama rotanın altına doğru yükselirken yanıldığımızı anladık. Rüzgar Alper’in gözlüğünü gözünden çıkarıp aşağı uçuracak kadar çok hissediliyordu! Konkav yapıdaki kaya bandı kuzey ucundan rüzgarı alıyor ve rüzgar tüneli gibi bizim rotaya getirip dihedralin sol yüzeyine ve bize çarpıyordu. Bu rüzgar bize birşey yapmaz, dağcı adamlarız diyerekten malzemeleri kuşanmaya başladık ve rotaya girdik. İlk iki ip boyu soğuktan hissedemediğimiz parmaklarla baca-çatlak-yüzey karışımı bir tırmanış yaparak geçti. 2. ip boyunun istasyonuna gelince biraz ısınmıştık ama karşı kıyıda güneş altında tırmananlar bizden daha iyi durumda görünüyorlardı. Rotanın kilit ipi olan 3. ip boyu dihedralin sol yüzeyine ufak bir yan geçiş ile başlıyor ve hafif bir negatif ile devam ediyor. Aşağılardaki az tutamaklı yüzeylerden sonra daha zor olan bu ip boyu için biraz tereddütlüydük ama tarzı bize daha uygun çıktı ve burayı da sorunsuz geçip rotayı tamamladık. Biran önce karşı kıyıya gidip ısınma isteğiyle rotanın son istasyonundan iki ip boyu inişle rota tabanına ulaştık. Bu sektördeki diğer klasikleri de başka bir etkinliğe bıraktık.

Diedre Du Renard’ın üçüncü ip boyunun girişi.

İniş sonrası Diedre Du Renard’ın altında

1942 yılında açılan bu klasik rota 1988’de Bernard Privat tarafından yeniden boltlanmış. Tırmanırken bir yandan da eski sikkeler ve boltlar ile tarihe tanıklık edebiliyorsunuz. Son ip boyundaki, hafif negatif etap sonrası, sağa yan geçişte özellikle artçı için kritik olan bir pandül riski var. Bu bölüm zor olmadığından çok sorun olmuyor ama dikkat edilmeli. Bu pandül haricinde bolt yerleri ve sayıları (6, 5 ve 7 adet + istasyonlarda 2’şer bolt) yeterli. Yinede bu tarz rotalara girilirken geleneksel tırmanış malzemesi almak iyi olur. Diğer çok ip boyu rotaların bazılarında gerekiyormuş. Sonradan rehber kitabı detaylı incelediğimizde bu rotanın Mistral’e³ açık olduğunun yazılı olduğunu farkettik. Ertesi gün için planımız belliydi ama sonraki günler için rehberi daha dikkatli incelemeliydik.

Cumartesi günü için burada beraber çalıştığım hoca (Laurent Vigouroux) ile Marsilya’ya 40 dk mesafede bir tırmanış bahçesine gitmek için sözleşmiştik. Garlaban Masif içerisinde yer alan ve Roquevaire olarak adlandırılan bu bölge güneye ve doğuya bakan kayaları ile kışın tırmanış için çok uygun. Kuzeye bakan karşı yamaçları da yaz sıcağında güzel tırmanış alternatifleri sunuyor. Ancak, hakkında belirsizlik olan bir mağara haricinde bu yamaç tırmanıcılara kapalı. Fransız tırmanıcılar Gérome Pouvreau ve Rémy Bergasse tarafından son zamanlarda sık ziyaret edilip zor rotalar (DTN⁴, 9a) çıkıldığı için popülerliği giderek artan bu bölgenin en meşhur sektörü Grafitti. Bu sektör kireçtaşı kayası, konveks yapısı, teknik rotaları ve tüm vadiye tepeden bakan manzarası ile oldukça etkileyici. Bizde bu manzara eşliğinde gün boyu güneş banyosu yapıp, şort-tshirt birkaç rota tırmanarak içimizi ısıttık.

Alper Kabran, (6b+), Grafitti.

Arif Mithat Amca, Le Groove (ilk bölüm 7a, 7c+ ), Grafitti.

Laurent Vigouroux, Céréal Killer (8c), Grafitti.

Pazar gününü dinlenmek ve farklı yerler görmek için Marsilya Calanques’ında ve sahil köylerinde yürüyüş ile geçirdik. Bir yandan da Pazartesi günü çıkmak istediğimiz diğer klasik rotaya karar vermeye çalıştık. Çok rüzgar olmaz ise Grande Candelle’de yer alan ve 1927 yılında açılan kolay ama daha eski bir büyük klasiği ziyaret edecektik: ‘Arete de Marseille’ (zorluk: 5c, 4c, 3c, 4c, 4c, 3b). Bu rota özellikle 1. Ankara Dağ Filmleri Festivali’nde izlediğimiz Gaston Rebuffat filminde geçen iki kule arasındaki atlama hamlesiyle aklımızda yer etmişti.

Paroi Des Toits sektörünün orta bölümü, sektör sola ve sağa doğru biraz daha devam ediyor. Sağ üst köşede de Grande Candelle’nin bir bölümü görünüyor.

Alper L’EcailleVolante (Uçan Kaplumbağa, 6b, 6a, 5a) rotasında ilk ip ile ikinci ip arasındaki mağarada dinlenirken.

Pazartesi sabahı rüzgarın çok olması ve rotadaki sırt hattının rüzgara açık olması nedeniyle planlarda değişiklik yaptık ve yolumuzu Sugiton Calanque’ına iniş yolunda yer alan ‘Paroi Des Toits’ (Tavanlar Duvarı) sektörüne çevirdik. Mistral’den korunaklı ve güneş alan bu sektör negatif kahverengi bölümleri ve tavanları ile 5c ile 8b arasında tek ve çok iplik birçok rotaya ev sahipliği yapıyor. Bu günü de güneş banyosu eşliğinde spor rota çıkıp, etraftaki Fransız tırmanıcıları ve arkamızdaki denizi izleyerek geçirdik. Günün en güzel rotası ise Pierre Laurent ve André Siriex tarafından 1968 yılında açılıp 1991’de Guy Abert tarafından yenilenen ‘Les Ecureuils’ (Sincaplar) idi. Bu rota ilk ip boyunda çok güzel bir mihrap tırmanışı ile başlıyor (6a). İkinci ip boyunda ise çok zevkli bir baca ve sonrasında da yüzey ile devam edip çatlak tırmanışı ile son buluyor (5c+). Biz bu iki ip boyunu birbirine bağlayarak tek bir rota gibi çıktık ve ortaya yaklaşık 35 metrelik tadına doyulmaz bir rota çıktı. Kitapta yazmasa da bence kendi derece aralığında sektörün klasik rotası olmaya aday.

Les Ecureuils’in ikinci ip boyundaki büyük bacanın içinden manzara.

Önde Sugiton arkada Morgiou Calanque’ları ve deniz üzerinde yükselen rotaların yer aldığı Cap Morgiou sektörü.

Güneşin batmaya başlamasıyla etkinliği sonlandırdık ve evin yolunu tuttuk. Ertesi gün Alper Strasbourg’a döndü, ben de okuldaki tırmanış çalışmalarıma geri döndüm. Artık yeni klasikler ve daha büyük planlar için sonraki tatilleri bekliyoruz.

Yazar: Arif Mithat Amca

Yazarın Notu:
¹ Calanque [kalank]: Genellikle dik yamaçlara sahip ve denizin içlerine girerek koylar oluşturduğu vadi yapıları. Bu yapılar özellikle Fransa’nın güney kıyılarında görülüyor. En bilinenleri ve büyükleri Marsilya ve Cassis arasında yer alanlar. Bu nedenle ‘Calanques’ [kalanklar] kelimesi özel bir isim olarak bu bölge için kullanılıyor. Yirmi kilometre boyunca uzanan Calanques’ın en yüksek noktası Mont Puget (565 m).
² Escalade Les Calanques. André Bernard, Gilles Bernard, Pierre Clarac, Hervé Guigliarelli, Bernard Privat. 2004 Nota Bene baskısı (Fransızca). ISBN: 2-9516987-4-7.
³ Özellikle Fransa’nın Akdeniz kıyılarında çok kuvvetli olarak hissedilen kuzey ve kuzeybatıdan gelen soğuk, kuru ve güçlü rüzgar.
⁴ Déséquilibre Technique Naturel (Dengesiz doğal teknik), ilk çıkış 20 Ocak 2011. Grafitti’nin ilk 9a dereceli rotası. Bu rotanın hemen sağında da 9a+ olduğu düşünülen bir proje rota var.